Wcześniejsze przechodzenie na emeryturę, jak również izolacja społeczna mogą przyspieszać zaburzenia poznawcze i rozwój demencji w starszym wieku – wynika z dwóch amerykańskich badań.
Naukowcy z Binghamton University w Nowym Jorku przeanalizowali związek między przejściem na emeryturę a ryzykiem demencji w reprezentatywnej grupie chińskich rolników, mających 60 lat i więcej. Byli to uczestnicy długofalowego studium pt. Chinese Health and Retirement Longitudinal Survey (CHARLS). Pozyskano dane rządowe na temat zaawansowania nowego chińskiego programu emerytur, jak również informacje dotyczące sytuacji społeczno-ekonomicznej badanych osób. Nowy program emerytalny w Chinach daje możliwość jego uczestnikom przechodzenia na emeryturę od 60. roku życia. Został stworzony z myślą o pracownikach rolnych, by zmniejszyć ich ubóstwo w starszym wieku.
U osób przechodzących na wcześniejszą emeryturę stwierdzono po kilku latach istotne pogorszenie funkcji poznawczych – w porównaniu z osobami, które nie były beneficjentami programu emerytalnego, a miały tyle samo lat. W testach najsilniejszym wyrazem tego było pogorszenie przypominania sobie słów – bezpośrednio po ich usłyszeniu, przypominanie sobie z pewnym opóźnieniem oraz całościowe gorsze zapamiętywanie słów. Jest to w badaniach neurobiologicznych uważane za istotny wskaźnik ryzyka demencji.
Bardziej negatywne dla sprawności umysłowej skutki wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zaobserwowano u kobiet.
Naukowcy próbowali dociec, jakie mechanizmy mogą odpowiadać za spadek sprawności intelektualnej w związku z wcześniejszym przejściem na emeryturę. Jak wykazali, nowy program emerytalny poprawił różne zachowania zdrowotne jego uczestników (lepiej spali, pili mniej alkoholu i mniej palili), a jednocześnie w znacznym stopniu zmniejszyły się ich: zaangażowanie w życie społeczne, aktywność wolontaryjna oraz aktywności wymagające zaangażowania poznawczego.
„Ogólnie, negatywny wpływ wczesnej emerytury na zdolności poznawcze i zaangażowanie społeczne znacznie przewyższają korzystny wpływ programu emerytalnego na różne zachowania prozdrowotne”
– skomentował współautor pracy prof. Plamen Nikolov.
Nikolov podkreślił, że podobne obserwacje poczyniono wcześniej także w bogatych krajach, jak USA, Anglia czy kraje UE. Jego zdaniem wyniki najnowszej pracy potwierdzają hipotezę, że zmniejszenie aktywności intelektualnej prowadzi do pogorszenia zdolności poznawczych.
„Zaburzenia poznawcze u osób starszych, nawet jeśli nie upośledzają poważnie funkcjonowania, mogą spowodować pogorszenie jakości życia i mieć negatywny wpływ na jego komfort”
– ocenił Nikolov. Dlatego ważne by było wprowadzenie rozwiązań mogących poprawić sprawność umysłową osób przechodzących na emeryturę, tak żeby emeryci mogli czerpać zdrowotne korzyści z programu emerytalnego bez jego negatywnego wpływu funkcje umysłowe, dodał.
Wyniki badania zostały opublikowane na łamach pisma „Journal of Economic Behavior and Organization” (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0167268122004358?via%3Dihub).
Drugie badanie przeprowadzone przez naukowców z Johns Hopkins University School of Medicine (Baltimore, stan Maryland, USA) objęło 5022 uczestników długofalowego studium pt. National Health and Aging Trends Study. Niemal jedna czwarta z nich (1172 osoby) wiodła życie w samotności (izolacji społecznej). Po uwzględnieniu czynników demograficznych i zdrowotnych, naukowcy doszli do wniosku, że izolacja społeczna miała związek z wyższym o 28 proc. rozwojem demencji w ciągu 9 lat, niezależnie od przynależności rasowej czy etnicznej.
“Relacje społeczne są w coraz większym stopniu uważane za krytyczny czynnik wpływający na zdrowie ludzi starzejących się. (…) Mam nadzieję, że te wyniki posłużą, jako pobudka dla nas wszystkich, abyśmy bardziej mieli na względzie to, jaką rolę odgrywają relacje społeczne w utrzymaniu sprawności umysłowej”
– podsumował współautor pracy Thomas K.M. Cudjoe.
Artykuł na ten temat zamieściło czasopismo „Journal of the American Geriatrics Society” https://agsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jgs.18140
