284
27.10.2021 roku, na posiedzeniu sejmowej podkomisji stałej do spraw monitoringu zwalczania ASF (Afrykańskiego Pomoru Świń) oraz innych chorób zakaźnych zwierząt gospodarskich której przewodniczył poseł Robert Telus (obecny minister), Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Beata Gawlik-Pliszka, zapewniała, że: Producenci rolni, prowadzący chów i hodowlę zwierząt na obszarze z ograniczeniami w związku z ASF mogą się ubiegać o pomoc na wyrównanie kwoty dochodu uzyskanej ze sprzedaży świń w poszczególnych kwartałach od 2020 r. w porównaniu do średniego dochodu uzyskiwanego z produkcji świń w analogicznym kwartale w trzech ostatnich latach albo trzech z okresu pięcioletniego, po odjęciu tego najlepszego i najgorszego roku, albo w okresie dwunastu miesięcy w przypadku producentów świń, którzy w tym okresie zwiększyli produkcję o co najmniej 25%. Przypomnę, że to było rozwiązanie nowe, wprowadzone na wniosek organizacji i producentów rolnych. Przedmiotowa pomoc ma charakter wieloletni. Wprowadziliśmy ją w tym roku. Będzie udzielana do 30 czerwca 2023 r.
Hodowców Świń zapewniono zatem, że pomoc będzie udzielona do 30 czerwca 2023 roku. Ale w gabinetach Ministerstwa Rolnictwa już rozważano zmianę stosownego rozporządzenia i pozbawienie hodowców tej pomocy. Świadczy o tym projekt Rozporządzenia Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jak wynika z Ogólnych Skutków Regulacji projekt został przygotowany 22 grudnia 2021 roku czyli na 2 dni przed Wigilią. Opiekunem merytorycznym projektu była Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pani Beata Gawlik-Pliszka. Osobą odpowiedzialną – wiceminister Ryszard Bartosik.
W uzasadnieniu projektu można przeczytać, iż w dodawanym § 13zla zaproponowano, aby producenci rolni mogli składać wnioski o udzielenie pomocy na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu ze sprzedaży świń do dnia 28 lutego 2022 r, uwzględniając, że zgodnie z projektowanymi przepisami czwarty kwartał 2021 r. ma być ostatnim kwartałem, za który będzie udzielana ta pomoc. Z kolei w OSR stwierdzono, iż proponuje się: zmianę warunków udzielania pomocy na wyrównanie utraconych dochodów ze sprzedaży świń z obszarów objętych ograniczeniami w związku z ASF. Jednocześnie, mając na względzie, że zostały podjęte działania, które stawiają producentów świń w lepszej niż dotychczas sytuacji rynkowej, proponuje się, aby IV kwartał 2021 r. był ostatnim kwartałem, za który będzie udzielana przedmiotowa pomoc.
Hodowcy po pierwsze zostali pozbawieni możliwości sprzedaży świń, ponieważ okres świąteczny jest martwy i Zakłady Mięsne nie są zainteresowane kupnem żywca do końca roku, a po drugie nie wiedzieli o przygotowanym rozporządzeniu.
Należy podkreślić, że I kwartał 2022 roku, był najbardziej dotkliwym cenowo kwartałem, w którym rolnicy ze stref z ograniczeniami sprzedawali świnie po 3,5 zł/kg.
Aby przypadkiem hodowcy nie dowiedzieli się o tym projekcie, przedmiotowy projekt rozporządzenia nie został przesłany do konsultacji publicznych, nie był też zamieszczony na stronie RCL. 4 stycznia 2022 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie. Dopiero po tym wydarzeniu 10 stycznia projekt, a właściwie już rozporządzenie zostało zamieszczone na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RD475). 11 stycznia ukazało się w Dzienniku Ustaw.
W efekcie hodowcy trzody chlewnej, utrzymujący trzodę chlewną w strefach z ograniczeniami w związku z ASF, którzy sprzedali trzodę chlewną w I kwartale 2022 roku (sprzedaż tuczników następowała poniżej kosztów produkcji w cenie 3,50 zł/kg żywca) popadli w spiralę długów wobec firm paszowych i banków. Gdyby rolnicy nie byli zapewnieni publicznie o kontynuacji programu (wyrównania kwoty utraconego dochodu do 30 czerwca 2023 roku) to po pierwsze nie wyrazili by zgody na przesunięcie terminów sprzedaży świń z grudnia 2021 roku, na styczeń 2022 roku, a po drugie przy tak niskich cenach sprzedaży (3,5 zł/kg żywca w I kwartale 2022 roku), nie zasiedlali by chlewni warchlakami, próbując przeczekać ten ciężki okres. Ale zostali wprowadzeni w błąd – stwierdzał w pismach do ministra rolnictwa Związek Zawodowy Rolnictwa „KORONA”.
Naruszono zasadę „lex retro non agit” (prawo nie działa wstecz), albowiem co prawda rozporządzenie wchodziło w życie 7 dni po terminie ogłoszenia, ale z jego zapisów wynika, że hodowcom nie pozostawiono de facto żadnego vacatio legis na jego uwzględnienie, skoro wraz z jego uchwaleniem i z jego zapisów wynika, że pozbawiono możliwości odszkodowań za I kwartał 2022 roku, który już był przecież rozpoczęty. Z tych względów Związek upomina się o odszkodowania dla hodowców w związku z ASF za I kwartał 2022 roku.
Pomimo, że w sposób ewidentny naruszono podstawową zasadę prawną, ministerstwo rolnictwa wciąż nie chce spełnić postulatu Związku, mimo że byłby to koszt maksymalnie kilkudziesięciu milionów złotych, gdy na inne cele wydaje się setki milionów, miliardy złotych. Nie wykluczamy akcji pikników oszukanych hodowców – ostrzega przewodnicząca Związku Alina Ojdana.
źródło:
