Sąd Najwyższy uwzględnił we wtorek trzy pierwsze spośród złożonych przez Rzecznika Praw Obywatelskich kasacji od kar za złamanie obostrzeń epidemicznych; we wszystkich trzech sprawach wyroki uchylono, a ukarane osoby uniewinniono – poinformował zespół prasowy SN.
Jak przekazała Martyna Łuczak z zespołu prasowego SN, wszystkie rozpatrzone we wtorek kasacje dotyczyły orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomsku – z 1 czerwca, 8 lipca i 4 listopada zeszłego roku.
Chodzi o trzy spośród serii kasacji, które w ostatnich tygodniach w związku z karami za złamania ograniczeń epidemicznych z wiosny zeszłego roku wniósł do Izby Karnej SN Adam Bodnar. Od końca stycznia br. Rzecznik skierował kilkanaście kasacji w takich sprawach do SN.
Jak podkreślał RPO, Sąd Najwyższy badając takie kasacje będzie mógł się wypowiedzieć co do zasadności karania obywateli za ograniczenia wprowadzone rozporządzeniami w pierwszym okresie epidemii koronawirusa, które – zdaniem Bodnara – wydano bez odpowiednich podstaw ustawowych i przy niewprowadzeniu stanu nadzwyczajnego.
A to jest niezgodne z konstytucyjnymi zasadami ograniczeń praw i wolności
– oceniał RPO.
Kasacje RPO dotyczą zazwyczaj wymierzonych grzywien za złamanie zakazów przemieszczania się, korzystania z parków lub chodzenia bez maseczki. Zakazy wynikały z rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.
Formalnie był to czyn z art. 54 Kodeksu wykroczeń – wykroczenie przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych
– przekazywał Rzecznik.
Celem przepisów rozporządzenia była ochrona zdrowia i w realizacja konstytucyjnego obowiązku zwalczania chorób zakaźnych. Przepisy te w oczywisty sposób nie stanowią w związku z tym przepisów porządkowych w rozumieniu art. 54 Kw. W przypadku tych ostatnich przedmiot ochrony stanowi bowiem porządek i spokój w miejscach publicznych, a nie ochrona zdrowia
– wywodził Rzecznik.
Ponadto – zdaniem Bodnara – tylko unormowania, które nie stanowią podstawowych elementów składających się na ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności, mogą być treścią rozporządzenia.
W rozporządzeniu powinny być zatem zamieszczane jedynie przepisy o charakterze technicznym, niemające zasadniczego znaczenia z punktu widzenia praw lub wolności jednostki
– wskazywał RPO.
Jak przekazał zespół prasowy SN, na przykład w jednej ze spraw, co do której we wtorek SN uchylił orzeczenie sądu rejonowego, mężczyzna został ukarany grzywną 100 zł za to, że nie zastosował się do zakazu przemieszczania się i stał na chodniku w rejonie sklepu spożywczego, zamkniętego w trakcie interwencji, motywując to tym, że w tym miejscu znajduje się w celu rekreacji dla rozprostowania nóg i rozmowy z kolegą.
Inny z uchylonych we wtorek wyroków dotyczył 200 zł grzywny za – jak pisał Rzecznik – spacer bez powodu w Wielką Sobotę.
Wcześniej RPO wielokrotnie występował do sądów administracyjnych w sprawie kar pieniężnych wymierzanych przez sanepid za nieprzestrzeganie ograniczeń nakładanych rozporządzeniami. Sądy administracyjne często zaś uchylały takie kary, wskazując m.in. na naruszenie zasad legislacji.
PAP/AS