Prezentacja publikacji na temat wystawy „Splendor i wiedza. Biblioteka królewska Stanisława Augusta” oraz pokaz map z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego „Polonia et Lithuania et Ucraina” odbyły się w środę wieczorem na Zamku Królewskim w Warszawie.
W trakcie wieczoru podpisano również umowę o współpracy Zamku Królewskiego w Warszawie z Muzeum Narodowym – Pałacem Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie.
Spotkanie ma charakter wielowątkowy: przede wszystkim przypominamy losy niedoszłej wystawy o Bibliotece Królewskiej Stanisława Augusta Poniatowskiego, która mieściła się właśnie w tym wnętrzu i która była zwornikiem działalności intelektualnej, mecenatu, działalności politycznej i tej edukacyjno-dydaktycznej roli króla, który widział w pracy nad geniuszem narodu jedno z podstawowych swoich zadań
– mówił prof. Wojciech Fałkowski.
Jak podkreślił, drugim wątkiem było spotkanie z gośćmi z Wilna – ambasadorem Litwy w Polsce Eduardasem Borisovasem oraz dr. Vydasem Dolinskasem, dyrektorem Muzeum Narodowego – Pałac Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie i podpisanie umowy o współpracy.
Trzecim powodem spotkania było – wyjaśnił prof. Fałkowski – wystawa map z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego.
O wystawie „Splendor i wiedza. Biblioteka królewska Stanisława Augusta” myśleliśmy od kilku lat
– przypomniał Fałkowski.
Prace trwały nieprzerwanie, mimo przeciwności wynikających z pandemii a teraz wynikające z sytuacji o której myślimy z drżeniem serca, z napięciem nerwowym o tym, co się dzieje na Wschodzie, kiedy barbaria moskiewska atakuje Kijów, Ukrainę i całą sferę wschodniej Europy. Cywilizacja europejska jest zagrożona. Mamy jednak nadzieję, że Ukraina zwycięży, że życie wróci na swoje tory a my będziemy mogli niebawem gościć te niezwykłą kolekcje w Zamku
– powiedział.
Wystawy objętej patronatem honorowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – która pierwotnie miała zostać otwarta 9 maja, niestety plany te zniweczył wybuch wojny na Ukrainie – na razie nie ma, ale jest obszerny katalog. Nakładem zamkowego wydawnictwa Arx Regia ukazał się dwutomowy katalog prezentujący bezcenny księgozbiór Stanisława Augusta oraz zbiór esejów o królewskiej bibliotece pod redakcją naukową Aliny Dzięcioł i Tomasza Jakubowskiego, kuratorów ekspozycji.
Katalog jest pierwszą tak obszerną publikacją zwierającą opisy i dokumentację fotograficzną eksponatów z królewskiej kolekcji bibliotecznej, a zbiór esejów – opowieścią o historii Biblioteki
– powiedziała Alina Dzięcioł.
Zbiór trzynastu esejów uzupełniających wydawnictwo katalogowe opowiada dzieje biblioteki Stanisława Augusta, zapoznaje z jej genezą i rozwojem oraz wędrówką zbiorów z Zamku Królewskiego w Warszawie do Narodowej Biblioteki Ukrainy im. W.I. Wernadskiego w Kijowie – która jest współorganizatorem wystawy.
Znawcy tematu odkrywają tajniki poszczególnych gabinetów, które – zgodnie z zamierzeniami króla – stały się wraz z księgozbiorem źródłem wiedzy i nowych idei
– wyjaśniła Dzięcioł.
Mapy z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego „Polonia et Lithuania et Ucraina” prezentowane są w Bibliotece Królewskiej – zbiór 40 unikatowych archiwaliów prowadzi widza przez historię kartografii od XVI do XVIII wieku, przypominając wielkich twórców i wydawców – od Andrzeja Pograbki przez Wacława Grodeckiego, Georga Brauna, Franza Hogenberga, Joana Bleaua, Johanna Baptisty Homanna po Karola H. de Perthéesa – królewskiego kartografa Stanisława Augusta. Zgromadzony przez dr. Tomasza Niewodniczańskiego zbiór poloników uważany jest za największą prywatną kolekcję tego typu powstałą po II wojnie światowej.
Tomasz Niewodniczański – ur. 25września 1933r. w Wilnie, zmarły 3 stycznia 2010 r. w Bitburgu – był fizykiem jądrowym, przedsiębiorcą i kolekcjonerem dawnych map, starodruków i archiwaliów historycznych.
PAP/AS
Kolejne dzieła sztuki ze zbiorów Fundacji im. Ciechanowieckich przekazano do Zamku Królewskiego