Reduta Ordona jest w bardzo ciężkim położeniu. Odchodzący minister Piotr Gliński zapowiedział, że szczątki polskich powstańców i żołnierzy rosyjskich spoczną na cmentarzy św. Wawrzyńca na Woli, a teren prywatny zostanie przebadany do końca. Gliński zrobił to wbrew układowi w resorcie, w którym wicedyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych Jerzy Platajs robi wszystko, by do badań nie doszło i aby zrealizować plan umiejscowienia pomiędzy meczetem, blokami, a galerią handlową potężnego cmentarzyska wojennego.
Czy teraz, kiedy Platajsa nie będzie blokował Gliński nowy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bartłomiej Sienkiewicz i Generalny Konserwator Zabytków Bożena Żelazowska doprowadzą do godnego pochówku powstańców czy dalej od lat będzie realizowana polityka Platajsa, którą najlepiej cechuj wieloletni śmietnik na Reducie Ordona?
– Wszystko zależy od Sienkiewicza i Żelazowskiej. Nie zajmujemy się polityką, ale bez wątpienia pierwsze miesiące pokażą czy dla Reduty Ordona nadszedł dobry czas czy przeciwnie. Od dawna domagamy się dokończenia badań archeologicznych na działkach prywatnych i na działkach miejskich, godnego upamiętnienia tego miejsca i pochowania żołnierzy na cmentarzu, a nie trzymanie ich od kilkunastu lat w kartonach w Państwowym Muzeum Archeologicznym
– mówi w rozmowie z „Życiem Stolicy” Radosław Mata, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Reduty Ordona.
3 września 2023 roku na Reducie Ordona Piotr Gliński, w odpowiedzi m.in. na apele Stowarzyszenia Przyjaciół Reduty Ordona (organizacja dostała od szefa resortu Kultury list z podziękowaniami za starania na rzecz Dzieła nr 54) zapowiedział, że szczątki poległych zostaną pochowane na cmentarzu parafialnym św. Wawrzyńca na Woli.
– To jedyna racjonalna droga. Pamiętajmy, że Reduta Ordona znajduje się na Ochocie, była jedną w wielu redut. Na sąsiednich szańcach, także na Woli, trwały również walki. Część żołnierzy jest pochowanych właśnie na cmentarzu św. Wawrzyńca. Tam też pochowany miał być generał Józef Sowiński. Boję się, że najprostsza decyzja może być zablokowana przez megalomanię urzędników, którzy lata temu zapragnęli stworzyć kolejną wielką nekropolę na Ochocie i tym pomysłem zablokowali cały teren Reduty Ordona
– informuje nas Piotr Gryz, wiceprezes Stowarzyszenia Przyjaciół Reduty Ordona.
Dopytywany przez nas co to oznacza w praktyce Gryz odpowiada, że pozostawienie Reduty Ordona w rękach polityki martyrologicznej to utopia.
– Ćwiczymy to szaleństwo od lat i od lat Reduta Ordona jest największym śmietnikiem i meliną na Ochocie. Tak, to jest melina! Spotykają się tam narkomani. Bezdomni mieszkają w krzakach na grobach żołnierzy. Ludzie wyprowadzają tam psy za potrzebą. Wśród nowoczesnych bloków, galerii handlowej i górującego nad Redutą Ordona meczetu, wybudowanym zresztą na reducie, stoją na ślepej uliczce Na Bateryjce rozwalające się komórki, a ulica jesienią jest jedną wielką kałużą. To wstyd i efekt polityki, że powstanie tu np. wielopiętrowe muzeum i jakiś cmentarz wojenny. Każdy może mieć takie hasła, ale to utopia. Tu trzeba prostego upamiętnienia, rozmów pomiędzy posiadaczami działek (samorząd warszawski i dwóch deweloperów oraz osoby prywatne) i realnych działań. Mamy nadzieję, że nowy minister Kultury i nowa Generalna Konserwator Zabytków nie da się omotać swoim urzędnikom i posłucha głosu zwyczajnych ludzi, którzy od lat domagają się godnego pochówku żołnierzy na warszawskiej Woli
– dodaje Piotr Gryz z SPRO.
Zdaniem prezesa SPRO Radosława Maty wiosną tego roku na Reducie Ordona powinny rozpocząć się badania archeologiczne prowadzone przez Państwowe Muzeum Archeologiczne. Wejście w życie decyzji na badania wydanej przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na poziomie Generalnego Konserwatora Zabytków skutecznie blokuje Fundacja na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego, której obstrukcyjne działania wpisują się w politykę dyrektora Jerzego Platajsa z MKiDN.
Robert Wyrostkiewicz – dziennikarz „Życia Stolicy”, archeolog, uczestnik badań na Reducie Ordona w latach 2010-2013, prezes Mazowieckiego Stowarzyszenia Historycznego „Exploratorzy.pl” (główny NGO pomagający PMA w badaniach na Reducie Ordona)
Fot. za Wikipedia (collage)