,,ROLA STRONY INTERNETOWEJ RZĄDU’’
Dziś jednym z podstawowych kanałów komunikowania się każdego rządu ze społeczeństwem jest strona internetowa. Od jakości i przejrzystości strony, zależy czy korzystamy z tej strony, czy uznamy, że szkoda na to czasu. Strona może nas zachęcać swoją merytorycznością (,,wszystko na temat”), szatą, graficzną, wielkością czcionki, szybkością i sposobem zamieszczenia na niej informacji, ale przede wszystkim układem strony ułatwiającym znalezienie odpowiedzi na nurtujące nas pytanie. Dobrą praktyką strony internetowej w dobie cyfryzacji jest zachęcenie społeczeństwa do surfowania w sieci na stronie, która umożliwia nie tylko szybkie znalezienie tej konkretnej, wyszukiwanej informacji wśród wielu innych, ale także przybliży informacje na temat tego, czym rząd się zajmuje, jak działa? Nowoczesną stronę internetową cechuje przyjazna nawigacja, tak aby każdy nawet bez znajomości programistycznych i bez tracenia czasu mógł ją obsługiwać.
Przykładem dobrze działającej strony internetowej jest strona rządu Wielkiej Brytanii, która zachęca do surfowania w sieci i szukania interesujących nas informacji. Jest jasno, przejrzyście, logicznie. Z łatwością i szybko możemy znaleźć interesujące nas informacje. Już na wstępie można dowiedzieć się, jak działa rząd?, kto rządzi? i jak jest zarządzany?, a także poznać historię rządu Wielkiej Brytanii. Pod hasłem ,,premier” znajdziemy informacje na temat roli premiera w rządzie. Na stronie dostępne są informacje, o tym, że jest liderem rządu Jej Królewskiej Mości i ostatecznie jest odpowiedzialny za całą politykę i decyzje, a także nadzoruje działalność Służby Cywilnej i agencji rządowych, powołuje członków rządu i jest główną postacią rządową w Izbie Gmin. Oczywiście znajdzie się także nazwisko premiera Borisa Johnsona. Jeżeli ktoś jest bardziej zainteresowany, może przeczytać o Kancelarii premiera na Downing Street 10. Z premierem kojarzy nam się gabinet premiera. I tu strona nie zawodzi. Pod hasłem ,,gabinet” znajdziemy niezbędne informacje. Strona zachęca, by zobaczyć co kryje się dalej. Wystarczy przesunąć kursor w dół a już nasz wzrok wychwytuje hasło ,,ministrowie’’. Tu prosta, łatwa do zapamiętania grafika informuje nas o liczbie ministrów, o tym, że są wybierani przez premiera spośród członków Izby Gmin i Izby Lordów, i odpowiadają za działania, sukcesy i porażki swoich działów. Przyznam, że trudniej jest znaleźć podobną informację na polskiej stronie internetowej gov.pl. Bardzo dobrym godnym naśladowania rozwiązaniem z brytyjskiej strony internetowej jest ulokowanie wszystkich niezbędnych informacji o rządzie i jego zarządzaniu na jednej stronie z użyciem prostych grafik. Po przedstawieniu rządu, można postawić pytanie o to, w jaki sposób rząd jest zarządzany? Jeśli ktoś nie wie, to szybko zapozna się, w jaki sposób to działa. Bez kluczenia po stronie można odnaleźć Departamenty i ich agencje, które są odpowiedzialne za wdrażanie polityki rządowej. Z lewej strony dużymi cyframi wskazano na Departamenty ministerialne (23) wydziały pozaresortowe (20) oraz agencje i inne organy publiczne 300+. Po podkreśleniu strony są informacje o służbie cywilnej, która wykonuje praktyczną i administracyjną pracę rządu, jest koordynowana i zarządzana przez Prezesa Rady Ministrów, pełniącego funkcję Ministra Służby Cywilnej. Tam też jest informacja, o tym, że około połowa wszystkich urzędników służby cywilnej świadczy usługi bezpośrednio dla ludności, w tym przykładowo: wypłacanie świadczeń i emerytur, czy wydawanie praw jazdy. A teraz prawdziwy HIT! W tym fragmencie strony znalazła się wyszukiwarka kontaktów z informacją dla wszystkich zainteresowanych do ubiegania się o wakaty w departamentach, agencjach wykonawczych i pozaresortowych organach publicznych, a także wątek o tym, jak można aktywnie współpracować z rządem i zaangażować się społecznie. Strona podpowiada, w jaki sposób można zaoferować swoje umiejętności i zaangażować się dla dobra środowiska lokalnego. Po kliknięciu odsyłacza ,,Zaoferuj swoje umiejętności” otwierają się liczne podpowiedzi, w jaki sposób możesz stać się pomocny. Klikasz i masz. Coś niezwykle pomocnego, jak na życzenie ,,sezamie otwórz się”, ukazują się wielorakie oferty ze zdjęciami. Pod pierwszym zdjęciem z podpisem ,,wolontariat” znajdują się informacje, jak zostać wolontariuszem w swojej lokalnej społeczności i pomóc innym (jest też w okresie pandemii Covid_19). Dalej jest nazwa ,,Krajowa Służba Obywatelska”, zaprojektowana specjalnie dla osób w wieku 16 i 17 lat. Jest to propozycja dla tych, którzy jeszcze nie sprecyzowali swoich planów na przyszłość. Udział w projekcie pozwoli zdobyć doświadczenie i umożliwia jaśniejsze określenie tego, co młody człowiek mógłby robić w przyszłości. Jak informują na stronie, chodzi o zmianę dotychczasowej postawy niezdecydowanej młodzieży, przekuwając hasło z tego ,,czego nie możesz zmienić, w to, co możesz”. Jak wskazują Krajowa Służba Obywatelska istnieje, po to by angażować, jednoczyć i wzmacniać młodych ludzi, budując ich pewność siebie. Projekt zakłada wsparcie młodzieży w kierunku pokonywania przeszkód w zdobywaniu umiejętności bez względu na pochodzenie, aby z pasją spełniała swoje marzenia i wywarła pozytywny, trwały wpływ na swoją lokalną społeczność. Wsparcie i kształtowanie postaw dotyczy także ludzi starszych. Dla pracujących np. w sektorze publicznym, jest propozycja założenia stowarzyszeń. Pod takim hasłem znalazły się wytyczne, jak to zrobić? Są to organizacje, które opuściły sektor publiczny, ale nadal świadczą usługi publiczne. W ich działaniu istotną rolę odgrywa kontrola pracownicza. Stowarzyszenia te są wolne od kontroli rządowej i pomagają swoim pracownikom świadczyć i ulepszać swoje usługi, zgodnie z ich najlepszą wiedzą. Znajdziemy tam jeszcze wiele innych propozycji, które mogą zainteresować i zaktywizować społeczeństwo, między innymi: poprawa swojego mieszkania socjalnego, udział w uczynieniu swojego miejsca zamieszkania bezpieczniejszym, udział w podejmowaniu decyzji, gdzie powinny powstać domy, sklepy i firmy, prowadzenie lokalnego serwisu, organizowanie imprezy ulicznej sprzyjającej integracji z sąsiadami, świętowaniu wydarzeń lub uświetnieniu okazjonalnych imprez. Jest też o założeniu szkoły, sposobach pomocy w swojej okolicy poprzez wspieranie lokalnych firm i usług oraz odzyskiwanie niewykorzystanej przestrzeni. Można się dowiedzieć, jak możesz wesprzeć lokalne biblioteki, przejąć własność i zarządzanie, zostać radnym, zrobić plan sąsiedztwa, jak założyć radę miejską, parafialną, pomóc w prowadzeniu organizacji charytatywnej, a także jak inwestować w lokalne przedsiębiorstwa, czy może wziąć udział w lokalnej straży sąsiedzkiej. Fantastyczne podejście do wspierających działań wspólnotowych, a wszystko w jednym miejscu. Dzięki podkreśleniu przynależności do ,,mojej” okolicy i wskazanie możliwości wpływu na ,,moją” lokalną rzeczywistość, rząd buduje postawy prospołeczne i zaufanie do rządu. Strona internetowa stała się podstawową nicią w sieci komunikacji społecznej, przyjazną i dostępną.
Dużo dobrego i wiele można jeszcze napisać o rządowej stronie brytyjskiej, tu sygnalizuję jedynie wycinek z ,,oceanu” informacji, przejdźmy do skrótowego opisu strony internetowej http://www.gov.pl/. Projekt strony internetowej polskiego rządu jest nieco odmiennie zrealizowany. Można odnieść wrażenie, że mniej czytelnie i znacznie dłużej trzeba kluczyć, by zdobyć interesujące nas informacje. Wydaje się, jakby niektóre informacje były ,,porozrzucane’’. W ogólnym zarysie można ułożyć z nich całość, ale ktoś, kto chciałby szybko dotrzeć do interesujących go informacji musi poświęcić znacznie więcej czasu. W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, jak działa rząd? i jak jest zarządzany?. Przeglądając stronę internetową https://www.gov.pl/, rzeczywiście natychmiast można odnaleźć po lewej stronie napisy: ,,Rada Ministrów”, ,,Kancelaria Premiera”, ,,Ministerstwa”, ,,Urzędy, instytucje i placówki RP”, niżej strony: ,,usługi dla obywatela, ,,usługi dla przedsiębiorcy”, ,,usługi dla urzędnika”, ,,korona wirus: informacje i zalecenia” oraz ,,załóż profil zaufany”. Idąc dalej, po otwarciu hasła ,,Rada Ministrów” pojawiają się jedynie zdjęcia ministrów, a po kliknięciu na zdjęcie, rozwija się opis osiągnięć i działalności ministra. Brak jest w tym miejscu informacji o tym, co to jest za organ?, jakie ma ustawowe cele?, jakie zadania i w jaki sposób je realizuje?. Nad zdjęciami ministrów, na górnym, żółtym pasku jest napis ,,koronawirus: szczepienia i ważne informacje” oraz przesunięty pod koniec żółtego paska napis ,,dowiedz się więcej”, oczywiście klikając tam wskakują nam informacje o Covid_19. Gdy chcemy dowiedzieć o kancelarii rady ministrów i czym się zajmuje, klikamy na hasło ,,kancelaria premiera”. Tu pojawia się odnośnik ,,kancelaria prezesa rady ministrów” i niżej aktualności. Na stronie również brak jest informacji co to za organ?, czym się zajmuje?, jak jest kontrolowany? i jakie ma zadania? Dopiero kliknięcie na hasło na górze strony ,,co robimy?” rozwija ten wątek. Szukając dalszych informacji o rządzie, po kliknięciu na panelu po lewej stronie ,,ministerstwa”, pojawia się po prawej stronie napis: ,,Ministerstwo” i niżej lista ministerstw. Możemy sobie policzyć, ile ich jest, jednak przyjaźniej byłoby umieścić taką informację na stronie. Klikając losowo na ,,Ministerstwo Edukacji i Nauki” zauważamy, że przykładowo zakładka ,,Centrum Nauki Kopernik z siedzibą w Warszawie” zachęca do przeglądania, tu kolory i rozmieszczenie okienek przyciągają nasz wzrok. Jednak inna zakładka, ,,pierwsza z brzegu” to jest ,,Centralna Komisja Egzaminacyjna z siedzibą w Warszawie nie chce się otworzyć, strona informuje, że nie działa. Gdyby rzecz się powtarzała, to może zniechęcać do dalszego surfowania. Z kolei klikając na kolejne, losowo wybrane ,,Ministerstwo Klimatu i Środowiska”, przesuwając kursor dalej na Generalnego Dyrektora ochrony Środowiska, pojawia się komunikat, że od 21 maja 2021 roku strona jest wersją archiwalną, a aktualny serwie GDOŚ oraz Biuletyn Informacji Publicznej dostępne są pod adresem: https://www.gov.pl/web/gdos. Po przekierowaniu na stronę czeka nas prawdziwa niespodzianka. Strona zaczyna się podobnie od aktualności, są to ważne informacje, jednak przydałaby się w tym miejscu krótka informacja o zadaniach ustawowych, skrótowy rys historyczny, wzmianka o projektach i ich realizacji. Dalej jest jasno, przejrzyście i czytelnie.
Konkluzja: Przyjazna strona internetowa rządu jest narzędziem komunikacji w dialogu ze społeczeństwem. Celem strony internetowej jest wskazanie działalności rządu, informowanie i wspieranie społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz zachęcanie do wspólnych działań. Służy rozwiązywaniu zadań i problemów społecznych. Dobrą praktyką jest identyfikowanie, koordynowanie i modyfikowanie działań społecznych w ich rozwoju przez wskazanie możliwości, co i jak można zrobić, nie tylko dla siebie, ale i innych ludzi, zamieszkałych w środowisku lokalnym.
Aleksandra Rachwał
,,Knowledge is Power”
i https://www.gov.pl/web/gov/ministerstwa, dostęp 13.06.2021, godz.13,05.