Inspektorzy ochrony środowiska stwierdzili, że po sierpniowej awarii kolektora oczyszczalni Czajka doszło do pogorszenia jakości wody do stanu „poniżej dobrego”. Zwolennicy obecnego Prezydenta Rafała Trzaskowskiego przekonywali, że konsekwencje dla środowiska naturalnego i zdrowia milionów Polaków mieszkających w pobliżu Wisły są niezagrożone.
Inny obraz wyłania się z raportu przygotowanego przez Mazowiecki Wojewódzki Inspektora Ochrony Środowiska. W wyniku awarii do Wisły trafiło ponad 5 mln m3 ścieków, przy czym 3,6 mln m3 zrzucono prosto do rzeki a 1,4 mln m3 – przedostało się do niej wskutek opadów deszczu, tzw. zrzutem burzowym. Do wody przedostały się m.in. bardzo szkodliwe dla fauny i flory rtęć, kadm, aldryna i trichlorometan
Z przekazanej dotychczas oceny wynika, że w porównaniu do stanu z 2018 roku w punktach na terenie Warszawy stwierdzono pogorszenie z I klasy czystości wód na stan poniżej dobrego – informuje WIOŚ. – Zrzut ścieków spowodowany awarią układu przesyłowego miał wpływ na jakość wody rzeki Wisły na obszarze województwa mazowieckiego.
MPWiK twierdzi, że nic się nie stało
Tymczasem MPWiK twierdzi, że Mazowiecki Inspektorat Ochrony Środowiska przesadza w ocenie.
Nieuzasadnioną jest ocena, że w porównaniu do stanu z 2018 roku nastąpiło pogorszenie jakości wody w Wiśle z pierwszej klasy czystości do stanu poniżej dobrego – twierdzi MPWiK. – Jest to sformułowanie nieprecyzyjne, mogące wprowadzać w błąd, a przede wszystkim odbiegające od aktualnego systemu klasyfikacji czystości wód. Zgodnie z wynikami badań Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z lat 2017-2018, już w 2018 roku, a więc na długo przed awarią, sam inspektorat ocenił stan wody w Wiśle na odcinku warszawskim jako zły.
Rzecznik stołecznego ratusza zapewniał, że zastępcze oczyszczanie ścieków jest skuteczne i gwarantuje, że warszawska kranówka nadaje się do picia. Problem w tym, że przedstawiciele ratusza mówili o bakteriach nie szkodliwych związkach chemicznych i metalach ciężkich wywołujących zmiany genetyczne oraz nowotwory.
Zaczęliśmy oczyszczanie ścieków ozonowaną wodą. Teraz do Wisły trafiają mniej szkodliwe ścieki pozbawione większości bakterii. Dziękuję za solidarność wodociągowcom z innych miast – Jaworzna, Opoczna, Tczewa, Zabrza i Gliwic, skąd pochodzą maszyny, które właśnie uruchomiliśmy. pic.twitter.com/5aQNpAVmMz
— Rafał Trzaskowski (@trzaskowski_) August 31, 2019
Zastosowana przez nas metoda dezynfekowania ścieków ozonowaną wodą przynosi bardzo dobre efekty. Bieżące badania pokazują, że redukcja bakterii w nieczystościach zrzucanych do Wisły to ponad 90%, a wzrost zawartości tlenu po procesie dezynfekcji ozonem to ponad 300%. pic.twitter.com/YHrZHTatZ9
— Kamil Dąbrowa (@dabrowa_k) September 3, 2019
Teraz trochę Chemii
Rtęć stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Pierwiastek ten był powszechnie stosowany, między innymi przy produkcji kosmetyków i szczepionek. Obecnie głównymi źródłami narażenia ludzi na Hg jest dieta bogata w ryby i owoce morza, a także posiadanie amalgamatów stomatologicznych oraz narażenie zawodowe. Związki rtęci działają toksycznie na układ nerwowy, krążenia, dokrewny, szkieletowy, moczowy, płciowy oraz immunologiczny. Ekspozycja na Hg może wpływać na funkcje rozrodcze kobiet i mężczyzn. Działanie Hg powiązano z wadami wrodzonymi, impotencją oraz zmniejszeniem liczby i ruchliwości plemników prowadzącym do niepłodności. Opisano zwiększoną liczbę samoistnych poronień u kobiet, których partnerzy byli zawodowo narażeni na opary rtęci. Ekspozycja na Hg jest również brana pod uwagę jako jedna z przyczyn zaburzeń cyklu miesiączkowego. Szczególnie niebezpieczna jest ekspozycja na Hg w życiu płodowym, które może prowadzić do ciężkiego uszkodzenia mózgu, upośledzenia umysłowego, porażenia mózgowego, problemów z chodzeniem i mówieniem, zaburzeń sercowo-naczyniowych i czynności nerek, zaćmy, niedosłuchu oraz rozwoju guzów nowotworowych – źródło Farmacja Współczesna 2016
Kadm nawet przy bardzo niskich stężeniach w organizmie jest pierwiastkiem o wysokiej toksyczności. Jego toksyczne działanie polega na zaburzeniu czynności wątroby, nerek i innych organów, funkcji rozrodczych, deformacji kości oraz wywoływaniu zmian nowotworowych (zwłaszcza nerek i gruczołu krokowego, co prawdopodobnie wiąże się z indukcją w nich reakcji zapalnej). Kadm wykazuje działanie rakotwórcze. Indukuje on wiele typów nowotworów (np. nowotwory nerki, prostaty, jąder). Ponieważ jest składnikiem dymu tytoniowego, zwiększa również ryzyko występowania raka płuca – źródło opracowanie „Kadm zagrożenie i skutki zdrowotne” Hanna Czeczot, Monika Majewska, Katedra i Zakład Biochemii, I Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa
Aldryna to organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów halogenowanych mający postać białego nierozpuszczalnego w wodzie proszku. Silnie trujący, stosowany jako insektycyd polichlorowy, jest także trujący dla ssaków. Jest stosowany przeciw pędrakom i larwom oraz do dezynfekcji gleb.
Równie niebezpieczny jest Trichlorometan (THM), cięższy od powietrza, bezpośrednio unoszący się nad wodą, a więc łatwo wdychany przez osoby pływające. To właśnie on wnika bezpośrednio przez skórę i wywołuje zmiany genetyczne, które mogą prowadzić do powstawania komórek nowotworowych.