Samobójstwo w Polsce, to wciąż temat tabu. Jesteśmy w światowej czołówce, jeżeli chodzi o liczbę samobójstw popełnianych na 100 tys. mieszkańców.
Jest taka statystyka, która stawia nasz kraj na 13 pozycji na świecie. Niestety dotyczy ona samobójstw popełnianych przez mężczyzn na każde 100 tys. mieszkańców. Co ciekawe liczba samobójstw popełnianych przez Polki plasuje nas na końcu światowej stawki. Czy zatem kobiety w Polsce, są silniejsze od mężczyzn? Jak wygląda statystyczny samobójca [tak samobójca, nie samobójczyni] w Polsce? I jakie metody na skończenie z sobą wybierają najczęściej Polacy?
Dekada samobójców
Dane są wstrząsające. W 2007 roku samobójstwo popełnił 3530. Był to najlepszy rok tej statystyki. Następne lata to już lawinowy wzrost liczby samobójstw. Według danych policyjnych w 2018 roku, blisko 5200 osób popełniło samobójstwo. Liczba targnięć się na własne życie była niemal dwukrotnie większa i wynosiła ponad 11 tys.. Co wyjątkowo przykre to fakt, że odnotowano 5 przypadków samobójstw w grupie wiekowej od lat 6 do 12. Najczęściej Polacy popełniają samobójstwo w poniedziałek. Najrzadziej w Sobotę. Psychologowie zwracają uwagę na społeczne nastroje i zjawiska makroekonomiczne jako jeden z ważnych czynników decydujących o samobójczych skłonnościach Polaków. Polska fala samobójstw wypiętrzyła się w kontrze do rozwijającej się gospodarki. Ogólne statystyki mogą zachwycać, ale są grupy, które szczególnie czują się pozostawione samym sobie i to głównie z nich „rekrutują” się przyszli samobójcy. Na świecie podobne zjawisko jest obserwowane w Korei Południowej, gdzie pomimo wysokiego poziomu życia wskaźnik samobójstw znajduje się w światowej czołówce.
Samobójstwo samochodowe
Skala problemu jest znacznie większa. Nie uwzględniają one bowiem tzw. zakamuflowanych samobójstw. Pewna grupa samobójców z pewnych względów nie chce emanować swoim czynem. Może się to wiązać np. z chęcią zapewnienia rodzinie środków z polisy. Samobójstwo ubezpieczonego jest często przyczyną odmowy wypłaty kwoty ubezpieczenia. Dlatego spora część samobójców zamiast sznura wybiera samochód i popełniają za jego pośrednictwem samobójstwo. „Nieuzasadniony zjazd na przeciwległy pas ruchu lub na pobocze” – zastanówmy się, ile razy słyszeliśmy lub czytaliśmy taki komunikat? Śledczy nie za bardzo chcą ustalać rzeczywiste przyczyny takiego zachowania. Z prostego powodu, oznacza to większą ilość pracy, a wynik i tak nie będzie miał większego znaczenia. Powstaje pytanie, jaki odsetek zgonów na drodze może być skutkiem tzw. zakamuflowanego samobójstwa? Niektórzy komentatorzy mówią nawet o co piątym takim zgonie!
Samobójstwo po Polsku
W jaki sposób najczęściej popełniają samobójstwo Polacy? Jeśli wierzyć policyjnym statystykom to zdecydowana większość wybiera powieszenie się. Ponad 4200 osób w 2018 roku wybrało taki właśnie sposób skończenia z sobą. Uszkodzenie układu krążenia wybrało zaledwie 83 osoby. Niewiele więcej osób, bo 105 wybrało rzucenie się pod pojazd w ruchu. Oczywiście w tej grupie najczęstszym wyborem był pociąg. Drugim najczęstszym sposobem popełnienia samobójstwa było skoczenie z wysokości – 330 osób w 2018 roku.
Dlaczego Polacy popełniają samobójstwo? Tutaj też statystyki policyjne usiłują przyjść z pomocą. Usiłują, ponieważ w ponad połowie przypadków przyczyny są nieustalone. Zaburzenia chorobowe (psychiczne) przyczyniły się do śmierci 1037 osób. Z powodu długów w zeszłym roku samobójstwo popełniły 192 osoby. Zawód miłosny kosztował życie 226 osób a rodzinne kłótnie i przemoc domowa 261 osoby.
Nowe trendy samobójcze
Śledczy w zeszłym roku 70 samobójstw zakwalifikowali jako popełnione w „inny sposób”. Jednym ze sposobów zyskujących na popularności jest tzw. powolne samobójstwo popełniane w warunkach hipotermii. Jeżeli byliście w kinie na najnowszych Jokerze, to wasze zdziwienie mogła wzbudzić jedna ze scen. Tytułowy bohater grany przez Joaquin Phoenix’a w przypływie emocji wyrzuca wszystko z lodówki po czym sam do niej wchodzi. Nie była to kolejna „akcja” chorego umysłu, ale próba popełnienia samobójstwa poprzez stopniowe obniżanie temperatury ciała. Lodówkę można zastąpić zimną wodą w wannie z kostkami lodu czy też po prostu zbiornikiem wodnym w zimę.
Kolejnym zdobywającym popularność sposobem jest tzw. samobójstwo na policjanta, czyli „Suicide by cop”. Metoda ta w skrócie polega na pozorowaniu ataku na policjanta lub na inną osobę, celem sprowokowania do zabójstwa własnej osoby interweniujące służby. Obrazowo polega to na np. udawaniu agresywnego zachowania celem sprowokowania przyjazdu policji. Następnie samobójca usiłuje wywołać w funkcjonariuszach poczucie zagrożenia, co ma sprowokować ich do zastrzelenia ich. Może to robić wymachując nożem, czy celując w nich z atrapy broni. Dlatego to ważne aby funkcjonariusze przechodzili specjalne szkolenie mające wychwytywać takie zachowania. Pierwsze tego typu zachowania już są odnotowywane w Polsce.
Potrzeba przeciwdziałania
Przez ostatnie trzy dekady, w wyniku samobójstw, Polska straciła ponad 100 tys. obywateli. To poważna liczba. Liczba ofiar nie kończy się na tej tych danych. Szacuje się, że nawet pół miliona osób jest dotkniętych tragedią zamachu samobójczego. To najczęściej rodziny i bliscy samobójcy. Potrzebujemy kompleksowej polityki przeciwdziałania samobójstwom. W przeciwnym wypadku problem będzie narastał wraz ze społecznymi i gospodarczymi kosztami.