Sportową historię prawobrzeżnej Warszawy, ukazaną przez pryzmat nagranych wspomnień mieszkańców i oryginalnych radiowych sprawozdań z zawodów można poznać dzięki słuchowisku dokumentalnemu przygotowanemu przez Muzeum Warszawskiej Pragi i Archiwum Polskiego Radia.
Jak przekazała autorka scenariusza i reżyser słuchowiska Anna Mizikowska:
Pomysł zrodził się już jakiś czas temu. Postanowiłam zrobić słuchowisko o sporcie na Pradze, które planowaliśmy udostępnić w sezonie letnim. Niestety, w związku z pandemią musieliśmy zmienić plany, przy czym okazało się, że temat jest ciekawy również z obecnej perspektywy. Opowiadamy bowiem o rzeczach, które chętnie byśmy także teraz robili – o pójściu wspólnie na mecz, na ślizgawkę, o zjeżdżaniu na sankach. Możemy jednak puścić wodze wyobraźni. I mam nadzieję, że to słuchowisko pozwoli odbiorcom trochę „wyrwać się z domu”
W słuchowisku znalazły się materiały Archiwum Historii Mówionej Muzeum Warszawskiej Pragi:
Czyli wspomnienia, które nagrywamy od 2008 r., we fragmentach związanych właśnie ze sportem. Wykorzystujemy także audycje z Archiwum Polskiego Radia, ponieważ jest tam wiele zapisów reporterskich na żywo z różnych wydarzeń sportowych odbywających się na Pradze – kiedyś na Stadionie Dziesięciolecia czy obecnie na Stadionie Narodowym. Mamy też wspomnienia ludzi na temat tych wydarzeń, które Polskie Radio nagrywało. I takie ich zestawienie dało moim zdaniem ciekawy efekt
Najstarsze wydarzenie, o którym wspomina słuchowisko, pochodzi z 1916 r. i dotyczy welodromu na Pradze:
Materiał zamyka zaś mecz otwarcia EURO 2012 Polska-Grecja na Stadionie Narodowym. Opowiadamy sporo o Wyścigu Pokoju. Usłyszymy owacje i huk stadionu, kiedy wjeżdżał Ryszard Szurkowski i zachwyt reportera na zawodach lekkoatletycznych na Stadionie Dziesięciolecia. Mówimy o najważniejszych wydarzeniach związanych z piłką nożną na Pradze, o sporcie podczas okupacji i tuż po wojnie. Jest cudowne wspomnienie o pierwszym meczu między Okęciem a Polonią rozgrywanym w Parku Skaryszewskim, na który zawodnicy z trudnością docierali przez Wisłę
Mamy wspaniałych sprawozdawców sportowych, o których warto pamiętać m.in. Bohdana Tomaszewskiego czy Tomasza Zimocha. Ich głosy zarejestrowane na +pełnych emocjach+, na żywo wnoszą wyjątkową atmosferę, dzięki której można się poczuć uczestnikiem tamtych wydarzeń. Myślę, że to jest wartość dodana tych materiałów. Mówimy także o ostatnim meczu kadry narodowej rozegranym na Stadionie Dziesięciolecia w 1983 r. Opowiadamy jak Stadion Narodowy został oddany do użytku i przypominamy jak brzmiał pierwszy mecz na nim podczas EURO 2012
W słuchowisku opowiadamy o spędzaniu czasu wolnego nad Wisłą i na różnego rodzaju kąpieliskach, o tym gdzie prażanie uczyli się pływać. O tym jak popularna była dawniej jazda na łyżwach m.in. dzięki mroźnym zimom, które to umożliwiały. Mamy też np. wspomnienie o tym, jakie rodzaje łyżew były i jak działały. Jest ciekawa część poświęcona Klubowi Sportowemu „Orzeł” ze szczególnym uwzględnieniem toru kolarskiego na Pradze. Opowiadamy jak tor powstawał, kto na nim jeździł, jakie sukcesy tam odnosiliśmy. Opowiadają o tym osoby, które tam jeździły
Piękną sportową historię ma Park Skaryszewski:
Dzisiaj mamy tam korty. Kiedyś była bieżnia, można też było rozegrać zawody piłkarskie na stadionie. Na Jeziorku Kamionkowskim trenowano pływanie, pływano na kajakach. Po drugiej stronie al. Zielenieckiej też było dużo takich pomocniczych boisk piłki nożnej. A jeszcze wcześniej przed wojną na polach przed obecnym Stadionem Narodowym znajdował się m.in. stadion piłkarski żydowskiego klubu sportowego Makabi. Więc w tym miejscu tego sportu zawsze było dużo
Jak zauważyła Mizikowska:
Sportowe wspomnienia dotyczą generalnie nie tylko samej Pragi, ale całej prawobrzeżnej Warszawy, bo są też opowieści dotyczące Bródna czy Gocławia i znajdującego się tam kiedyś aeroklubu. To generalnie wspomnienia sportowców – zawodowców i amatorów, a także kibiców, którzy np. zapamiętali, że co roku wychodzili przed dom by zobaczyć kolarzy w przejeżdżającym Wyścigu Pokoju albo opowiadających gdzie chodzili na łyżwy. Jedna z pań wspomina, że jej tata, ordynator w Szpitalu Praskim miał jacht, który trzymał na Saskiej Kępie i pływali nim po Wiśle. Ciekawe jest jak dużo sportowych rzeczy działo się dawniej nad i na Wiśle, jak bardzo ona żyła
Z Pragą było związanych wiele znanych postaci sportu:
Halina Konopacka zaczynała tu sportową karierę w Parku Skaryszewskim i była mieszkanką Pragi. Trenował tu także Janusz Kusociński. Przypominamy również rekord świata biegacza Zbigniewa Makomaskiego na Stadionie Dziesięciolecia. Mówimy o zwycięstwach Jerzego Chromika i Zdzisława Krzyszkowiaka w biegach z przeszkodami, także o triumfie Ireny Szewińskiej i Ewy Kłobukowskiej czy zwycięskim meczu z ZSRR w 1961 r. Mam nadzieję, że jest tam sporo emocji sportowych i takich, żeby powspominać
Jak wspomniała również Mizikowska:
Przez następne miesiące będą się pojawiać kolejne podkasty, z których część będzie uzupełnieniem ścieżki dźwiękowej słuchowiska. Jeden z nich opowiada o sporcie szkolnym na Pradze. To wspaniałe wspomnienia pana, który przez lata jako nauczyciel WF-u kształtował sportowo młodzież. W ten sam sposób uzupełnimy prawdopodobnie sport żydowski na Pradze, przedwojenne kluby sportowe i postacie związane ze sportem jak łuczniczka Irena Szydłowska, która trenowała w Parku Skaryszewskim. Ciekawa historia dotyczy także sportu robotniczego na Pradze przed i po wojnie i o tym na pewno też zrobimy podkast. Liczę także że po wysłuchaniu słuchowiska zgłoszą się kolejne osoby, których wspomnienia będzie można wykorzystać
Udało mi się dotrzeć również do ciekawych zdjęć sportowych. Mamy fotografie lodowiska, które w latach 40., 50. służyło panczenistom w Parku Skaryszewskim, skan medalu jednego z pierwszych biegów Klubu Sportowego +Orzeł+ czy bilet na mecz Polska-ZSRR z 1961 r. Słuchowisko obudowane jest także cytatami z różnych książek i publikacji, do których dotarłam. To zapisy dziennikarzy sportowych, ludzi uczestniczących w tamtych wydarzeniach lub samych sportowców
Do 15 kwietnia słuchowisko ma być dostępne na stronie Muzeum Warszawskiej Pragi.
PAP/AS