Frekwencja w polskich teatrach po zniesieniu większości obostrzeń związanych z pandemią koronawirusa wraca do normy powoli. Wśród przyczyn jest m.in. wojna w Ukrainie czy inflacja wpływająca na możliwości finansowe widzów.
W czasie pandemii działalność artystyczna Teatru Narodowego przez długie okresy była zawieszona. Gdy tylko sytuacja pozwoliła na stały powrót do działalności artystycznej, odnotowaliśmy frekwencję na bardzo wysokim poziomie; nie odbiegała ona od najlepszych frekwencyjnie miesięcy sprzed pandemii
– powiedziała PAP Marzena Dąbrowska z działu komunikacji Teatru Narodowego.
Przyznała, że „od lutego 2022 r. frekwencja w Teatrze nieznacznie spadła”.
Można jedynie przypuszczać, że wpływ na tę sytuację ma nie tylko okrutna wojna tocząca się obecnie na Ukrainie, ale w równym stopniu także krajowe uwarunkowania ekonomiczno-gospodarcze: wzrost oprocentowania kredytów mieszkaniowych, wzrost cen oraz wysoka inflacja
– wyjaśniła.
Nie można również zapominać o czynnikach natury psychologicznej, takich jak zmęczenie pandemią oraz poczucie niepewności związane z niestabilną sytuacją polityczną
– dodała Dąbrowska.
Generalnie obserwujemy pewien spadek frekwencji. To, oczywiście, zależy od przedstawienia, bo są takie, które gramy przy kompletach na widowni
– powiedział PAP dyrektor artystyczny Teatru Polskiego im. A. Szyfmana w Warszawie Janusz Majcherek.
Wyjaśnił, że na sztuki Czechowa są komplety widzów i „widać, że publiczność dobrze reaguje, dobrze je przyjmuje”.
Jasne, że czasami też kontekst, jak np. wojna w Ukrainie, zmienia odbiór niektórych przedstawień
– dodał.
Jeszcze przez jakiś czas nie możemy grać „Wujaszka Wani” w reż. Iwana Wyrypajewa, ponieważ aktor Maciej Stuhr jest niedysponowany, bo złamał nogę
– mówił.
Natomiast, utrzymujemy w repertuarze „Wiśniowy sad” w reż. Krystyny Jandy, na którym mamy bardzo dobrą frekwencję. Ten spektakl jest bardzo dobrze przyjmowany
– zaznaczył Majcherek.
Dyrektor artystyczny Teatru Polskiego przyznał, że „cały czas stawiamy sobie pytanie, zwłaszcza wobec ostatnich wypowiedzi ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego, czy powinniśmy to grać, czy nie?”.
Uznaliśmy, że zapytamy o zdanie zespół aktorski „Wiśniowego sadu”. Wkrótce będziemy znali to stanowisko” – powiedział. „Mnie osobiście się wydaje, że nie należy karać Antoniego Czechowa za to, iż Putin prowadzi wojnę z Ukrainą
– podkreślił.
Majcherek zastanawiał się nad powodami „mniejszego napływu widzów”.
Czym to jest spowodowane? Nie wiem. Być może ogólną sytuacją i nastrojami, a może – co bierzemy pod uwagę – ich kondycją finansową, która się niezależnie od wszystkich innych wydarzeń, pogorszyła
– wyjaśnił.
Pytany, czy może widzowie nadal obawiają się chodzić do teatru z uwagi na pandemię, Majcherek powiedział: „nie sądzę”.
Kwestia Covid-19, choć to oczywiście nieprawda, odsunęła się na drugi plan. To trochę tak, jakbyśmy uznali, że już go nie ma
– ocenił.
Raczej powiedziałbym, że daje się zaobserwować – u nas wszystkich – spadek nastroju psychicznego
– mówił.
Jest tyle złych rzeczy dookoła – niebezpiecznych i strasznych, że być może teatr nie jest najważniejszy w tym momencie
– wyjaśnił dyrektor artystyczny Teatru Polskiego.
Pandemia koronawirusa była trudnym czasem dla instytucji kultury, również dla Teatru Śląskiego w Katowicach
– ocenił dyrektor Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach Robert Talarczyk.
Wyjaśnił, że „dzięki projektom realizowanym w przestrzeni internetu oraz wydarzeniom organizowanym w teatrze z utrzymaniem reżimu sanitarnego”, katowickiemu teatrowi „udało się jednak utrzymać stały kontakt z publicznością”.
To spowodowało, że po zdjęciu obostrzeń nasi widzowie wrócili do teatru, a przedstawienia gramy dla pełnej widowni
– podkreślił.
Co więcej, w związku z tym, że organizujemy szereg wydarzeń wspierających obywateli Ukrainy, nasza publiczność chętnie włącza się te projekty, uczestniczy w wydarzeniach artystycznych i zbiórkach, za co jesteśmy jej bardzo wdzięczni
– powiedział Robert Talarczyk.
Pandemia i wojna odbiły się na frekwencji teatralnej. Obecna sytuacja gospodarcza również nie sprzyja bardzo częstym wyjściom do teatru
– powiedziała specjalistka ds. promocji Teatru Wybrzeże w Gdańsku Aleksandra Weber.
Zwróciła uwagę, że „jednakże frekwencja powoli wraca do bardzo dobrej normy sprzed pandemii – w marcu 2022 r. na naszych scenach wyniosła ona około 90 proc., kiedyś wynosiła około 100 proc.”.
Na pewno powrót do wyprzedanych sal będzie długotrwałym procesem, ale jesteśmy dobrej myśli. Wierzymy w siłę i jakość naszych spektakli i w naszą wierną Wybrzeżową widownię
– podkreśliła Weber.
Od ponad dwóch lat sytuacja prywatnych teatrów nie jest stabilna. W porównaniu z czasami sprzed pandemii możemy powiedzieć, że mamy do czynienia z nową rzeczywistością
– mówi PAP dyrektor naczelny i artystyczny warszawskiego Teatru Kamienica Emilian Kamiński.
Przypomniał, że „w marcu 2020 r. bilety na spektakle Teatru Kamienica były wyprzedane nawet do 3 miesięcy przed wydarzeniem”.
Teraz obserwujemy tendencje wzrostu sprzedaży na dzień przed lub w dniu przedstawienia
– wyjaśnił.
Dla teatrów jest to wysoce ryzykowne, bo dla nas nie ma znaczenia czy gramy dla 30 czy 300 osób – koszty aktorskie, obsługi widowni, techniczne są w obu przypadkach tak samo duże
– ocenił Kamiński.
Zwrócił uwagę, że „kultura została mocno dotknięta konsekwencjami, jakie niosła ze sobą pandemia, a teraz stała się swoistym barometrem nastrojów społecznych i politycznych”.
Wojna w Ukrainie oraz jej ekonomiczne skutki odciskają piętno na branży teatralnej. Sztuka jest bowiem ostatnim ogniwem, jeśli chodzi o potrzeby ludzkie. To normalne, że w pierwszej kolejności musimy opłacić rachunki, zjeść, ubrać się, a dopiero później możemy myśleć o rozrywce. Ciągle rosnąca inflacja niestety nie sprzyja rozwojowi kultury
– wyjaśnił.
Gdy zakładałem mój teatr, przyświecała mi myśl, że ma on „nie odbierać ludziom chęci do życia”, dlatego szczególnie teraz chcę tę siłę i chęć dawać
– mówił.
Wraz z moim zespołem obserwujemy, że gdy już nastąpi ten moment i widzowie zasiadają na widowni, jest to wyjątkowy czas. Jak nigdy wcześniej wszyscy potrzebujemy otuchy, wytchnienia i nadziei, które staramy się w jak największych dawkach, serwować naszej wspaniałej, wiernej widowni
– podkreślił Emilian Kamiński.
Nie chcę zapeszyć. Na szczęście po zniesieniu większości obostrzeń związanych z koronawirusem do naszego teatru widzowie wrócili bardzo szybko
– powiedział PAP dyrektor artystyczny Wrocławskiego Teatru Lalek (WTL) Jakub Krofta.
Tak naprawdę cały czas gramy spektakle z kompletami na widowni – jak było przed pandemią. Do WTL powróciły grupy szkolne i bardzo się z tego cieszymy
– mówił.
Oczywiście, tak jest w przypadku WTL, który zawsze miał bardzo dobrą frekwencję, natomiast nie wiem, jak to wygląda w innych teatrach lalkowych
– dodał.
Krofta przypomniał, że nawet w trakcie pandemii, „rok temu, gdy teatry otwarto na miesiąc, bilety w internetowej przedsprzedaży znikały w trakcie godziny”.
Wyprzedawaliśmy bilety na wszystkie przedstawienia
– wyjaśnił.
Widać głód teatru u młodych widzów
– zaznaczył.
Oczywiście, dostrzec można również wpływ wojny w Ukrainie. Teatry, podobnie jak WTL, starają się udostępnić przedstawienia dla uchodźców z Ukrainy. W naszym teatrze gramy kilka tytułów z napisami w języku ukraińskim
– powiedział.
Zdarzają się kłopoty, bo małe dzieci często nie czytają tak szybko lub nie chcą czytać. Dlatego organizujemy też rodzaj wstępów do przedstawień, bo mamy w zespole ukraińską aktorkę, która przed spektaklami w skrócie opowiada o akcji. Dzięki temu dzieci lepiej się orientują, o co chodzi w przedstawieniu
– wyjaśnił dyrektor artystyczny WTL.
Na pewno frekwencja nie powróciła w 100 proc. do stanu, jaki mieliśmy w marcu 2020 r. Obecnie, mimo starań, mamy co najmniej 20 proc. mniej widzów
– oceniła specjalistka ds. organizacji widowni w stołecznym Teatrze Lalki Guliwer Anna Miller.
Zwróciła uwagę na „większą ostrożność widzów w przychodzeniu do teatrów”.
Dość często zdarzają się pytania o to, czy klasa szkolna lub grupa przedszkolna będzie sama na widowni. One były częstsze w momencie, kiedy było znacznie więcej zachorowań na koronawirusa, obecnie pojawiają się rzadziej
– wyjaśniła.
W ciągu ostatnich dwóch lat praca biura obsługi widzów była ogromna, gdyż charakteryzowała się wielką nieprzewidywalnością
– mówiła.
Nigdy nie było pewności, czy grupa do teatru przyjedzie czy nie. Dosyć często zdarzała się sytuacja, gdy miałam potwierdzenie rezerwacji, a za dziesięć minut był telefon, że niestety ktoś nas już zgłosił do sanepidu i nie przyjedziemy
– opowiadała Miller.
Podkreśliła, że „spektakle zdejmowano z dnia na dzień”.
To był prawdziwy rollercoaster. Teraz się oczywiście trochę uspokoiło, bo tych zachorowań jest znacznie mniej i wszyscy są spokojniejsi” – wyjaśniła. „Ale mimo wszystko zdarzają się jeszcze wypadki, że grupa nie przyjeżdża
– dodała.
Zwróciła uwagę, że „chyba weszła w nawyk taka możliwość szybkiego odwołania rezerwacji”.
W weekendy widzów też jest mniej i wolniej się zapełnia widownia
– mówiła.
Decyzja o przyjściu do teatru zapada nie w czwartek-piątek, ale w ostatniej chwili – w piątek lub w sobotę po południu
– podkreśliła.
Wojna w Ukrainie również ma duży wpływ na frekwencję. Doszło do placówek edukacyjnych bardzo dużo dzieci ukraińskich
– powiedziała.
Dzieci uchodźcze z Ukrainy są gośćmi w Teatrze Lalek Guliwer. Mają bilety gościnne, czyli darmowe. W zasadzie w każdej grupie, która do nas przychodzi, jest dwoje, troje, sześcioro dzieci ukraińskich. Przynajmniej tyle możemy im dać, że mogą obejrzeć spektakl za darmo
– wyjaśniła Anna Miller.
PAP/AS
Prapremiera „Pączek i Pompon wracają do domu” w Teatrze Lalek Guliwer – w sobotę