Chcąc zapobiec katastrofie związanej ze zniszczeniem dóbr kultury, a także, aby weprzeć koleżanki i kolegów z ukraińskich muzeów, powołujemy dzisiaj Komitet Pomocy Muzeom Ukrainy – powiedział PAP dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowki.
Walka o zachowanie dziedzictwa kulturalnego i narodowego Ukrainy jest naszą wspólną walką
– dodał.
Grupa inicjatywna skupia kilkunastu dyrektorów i wicedyrektorów muzeów z całej Polski, m.in Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Muzeum Auschwitz – Birkenau, Muzeum Etnograficznego w Toruniu, Zamku Królewskiego w Warszawie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Emigracji w Gdyni, Ossolineum Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Galerii Narodowej w Pradze, Muzeum Historii Polski, Muzeum AK w Krakowie, Centrum Historii Zajezdnia, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Muzeum Wojska w Białymstoku, Muzeum Getta Warszawskiego oraz Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Jak podkreślono w apelu założycielskim tego komitetu, „jesteśmy wstrząśnięci i oburzeni niesprowokowaną agresją Rosji na Ukrainę. Agresja ta powoduje niezliczone zbrodnie, cierpienia i ofiary”.
W tych okolicznościach najważniejsi są ludzie – ludność cywilna narażona na barbarzyńskie bombardowania, żołnierze walczący z agresorem. Ukraińcy dziś giną, bronią swojej ojczyzny” – czytamy. Jak jednak zastrzeżono, „każda wojna to jednak także niepowetowane straty w dziedzictwie kulturalnym i narodowym”. „Dziś muzea Ukrainy stają w obliczu ekstremalnych wyzwań, jak chronić i uratować zbiory, jak zachować spuściznę wielu pokoleń, nad którą sprawują opiekę
– podkreślono.
Solidaryzujemy się z naszymi przyjaciółmi na Ukrainie. Polska rozumie aż nadto dobrze ich sytuację. Grabież i niszczenie dóbr kultury w naszym kraju przybrały wyjątkowe rozmiary w czasie II wojny światowej. Kulminacją było całkowite obrabowanie i unicestwienie Warszawy w czasie Powstania Warszawskiego i bezpośrednio po jego upadku. Podobnych strat nie powinien już nigdy ponieść żaden naród i żadne państwo. Dziś grozi to niestety Ukrainie
– zaznaczono.
Jak poinformował w rozmowie z PAP Jan Ołdakowski, do podstawowych zadań komitetu należy wsparcie wszystkich muzeów i instytucji kultury w Ukrainie, pomoc w zabezpieczaniu zborów, najcenniejszych pamiątek oraz zabytków kultury ukraińskiej, a także wsparcie w dokumentacji, digitalizacji oraz inwentaryzacji zborów. Komitet zobowiązał się również do przekazania materiałów potrzebnych do zabezpieczenia i ukrywania zbiorów.
Wśród zadań Komitetu Pomocy Muzeum Ukrainy jest także informowanie opinii publicznej o zagrożeniach, jakie dla ukraińskich dóbr kultury niesienie obecna sytuacja. Polscy muzealnicy chcą ponadto dzielić się doświadczeniami związanymi ze zbieraniem informacji oraz tworzeniem dokumentacji, która będzie świadczyć o grabieży i niszczeniu ukraińskich dóbr kultury. Polscy muzealnicy chcą również wesprzeć ukraińskich muzealników, którzy w wyniku wojny znajdą się w trudnej sytuacji materialnej i życiowej.
Inicjatorami powołania komitetu są pracownicy Muzeum Powstania Warszawskiego.
Doświadczenie zniszczenia Warszawy, pokazuje jak ważne jest zabezpieczania zbiorów, ale także przygotowanie rejestrów zbiorów, jak i dokumentowanie zniszczeń wojennych, które na pewno, w związku z deklaracjami Putina, nastąpią
– powiedział PAP Jan Ołdakowski.
Wyjaśnił, że w ramach swojej pracy komitet chce dotrzeć do wszystkich muzeów.
Mamy już kontakt z dyrektorami muzeów lwowskich. Chcemy dotrzeć także do muzeów w Łucku, Iwano-Frankowsku. Zależy nam także na kontakcie z muzeami regionalnymi, które z tego, co mówią ich dyrektorzy, mają głównie potrzeby sprzętu cyfrowego – pamięci masowych, urządzeń podtrzymujących zasilanie w komputerach i skanerów
– powiedział dyrektor MPW.
Sprzęt cyfrowy pomoże ukraińskim muzealnikom w zrobieniu cyfrowych kopii zbiorów swoich muzeów. Jak poinformował Ołdakowski, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie zadeklarowało, że może przekazać piętnaście komputerów i laptopów. Dodał także, że „mamy również możliwość zorganizowania transportu, ponieważ mamy pełen kanał dotarcia do Lwowa, który chcemy wykorzystać”.
Sekretariat Komitetu będzie działał w Muzeum Powstania Warszawskiego.
Już od dzisiaj będziemy zbierać zapotrzebowania i starać się jak najlepiej spełnić oczekiwania Ukraińców. Wiemy, że liczy się czas
– podkreślił Ołdakowski.
Dyrektor MPW zauważył, że oprócz zabezpieczenia samych oryginałów, ważne jest także przygotowanie ich kopii cyfrowych.
Zdajemy sobie sprawę z tego, że Rosjanie będą chcieli zniszczyć zabytki. Trzeba zatem zabezpieczać w formie cyfrowej obrazy i eksponaty, ale także prowadzić rejestry tych obrazów i eksponatów, które później pomogą dokumentować ewentualne straty
– podkreślił w rozmowie z PAP.
Jak również zaznaczył Ołdakowski, „na naszych oczach powtarza się historia, wiemy bowiem, co to znaczy, kiedy ktoś planuje zniszczyć czyjąś kulturę”.
Jako Polacy wiemy, że to oznacza również niszczenie zabytków, zbiorów kultury i dziedzictwa. Jak słyszę, że Putin będzie przebudowywał komuś pamięć, to wiem, że może się to skończyć, jak w przypadku Warszawy. Trzeba zatem zrobić wszystko, aby nie powtórzyło się to, czego doświadczyliśmy w czasie II wojny światowej
– podkreślił.
Muzeum Powstania Warszawskiego zaprasza do współpracy wszystkie muzea, które chcą włączyć się w tę akcję. Wiadomość można wysłać na adres: info@muzealnicydlaukrainy.pl. Informacje znajdą się także na profilach Komitetu Pomocy Muzeom Ukrainy w mediach społecznościowych. Profil będzie prowadzony w języku polskim, ukraińskim i angielskim.
PAP/AS